"Madril, adinekoekiko hiri lagunkoia"ren ebaluazio eta plan berria

"Etxean zahartzea" kontzeptua (Ageing in place), 1990eko hamarkadaz geroztik zahartze-politiketan eragina izan duena, gaur egun lagunkoitasunaren nozioaren eskutik dator (age ‑ friendliness). Etxean zahartzea sustatzeko, espazioak lagunkoitasunez diseinatu behar dira, zahartzen diren pertsonen beharrak kontuan hartuta. Ildo horretan, hiri eta komunitate lagunkoien garapena lan-eremu garrantzitsua bihurtu da osasunaren, zahartzearen eta politika publikoen arloetan.

2010ean, OMEk Hiri eta Komunitate Lagunkoien Sare Globala sortu zuen, informazioa, jardunbide egokiak eta esperientziak trukatzea errazteko, hiriak eta beste komunitate mota batzuk adinarekin lagunkoiagoak izan daitezen. Gaur egun, sare hori 1.542 hirik eta komunitatek osatzen dute 51 herrialdetan, eta 320 milioi pertsonatik gorako estaldura du mundu osoan.

"Madril, adinekoekiko hiri lagunkoia" proiektua 2013an hasi zen, udal osoko bilkurak aho batez onartu baitzuen Hiri Lagunkoien Sareari (OMS-IMSERSO) atxikitzeko eskaera. 2016an, Lehen Lagunkoitasun Plana diseinatu zen, 73 ekintzarekin. Guztira, 145 jarduera egin ziren, bederatziehun milioi eurotik gorako aurrekontua, 26 zuzendaritza nagusiren edo erakunde autonomoren konpromisoa eta koordinazio orokorra.

Matia Institutua izan zen lehen lagunkoitasun-plan hori egiteaz eta horren ondorengo ebaluazioaz arduratu zen, 2020an zehar egin zena.

2021-2023 aldirako bigarren Lagunkoitasun Plana 2021eko martxoan abiatu zen, eta bertan agertzen dira 109 ekintza eta 239 jarduera, 32 zuzendaritza nagusiren edo erakunde autonomoren konpromisoa eta Koordinazio Orokorra.

Gaur egun, bigarren Plan hori ebaluatzeko prozesuari ekitea planteatzen da, baita "Madril, adinekoekiko hiri lagunkoia"ren hirugarren Plana izango litzatekeenaren diseinuari ekitea ere, hau da, adineko pertsonekin lagunkoia izango litzatekeenaren diseinuari.

Helburuak

Proposamen honetan aurkezten den zerbitzuaren helburu orokorra  Madrilgo Ekintza Plana ebaluatzea da, Adinekoekin Hiri Lagunkoia 2021-2023, eta Madrilgo Ekintza Plan berria egitea, Adinekoekin Hiri Lagunkoia. Eta honako helburu espezifiko hauetan zehazten da:

• 2021-2023 plana ebaluatzea, bertan ebaluazioaren helburuei eta adierazleei dagokienez ezarritakoaren arabera, eta hobetu beharreko arloak adieraztea. Hiriaren lagunkoitasunaren diagnostiko berri bat egitea, adinekoen, udal-teknikarien eta adituen iritziaren ebaluazioan eta azterketan oinarrituta.
• Ekintza-plan berri bat diseinatzea eta egitea, dagokion sarrera eta justifikazioarekin, jarraitutako metodologiarekin, ardatzekin eta arloekin, udal-arloek erdigunean egindako ekintzak kontuan hartuta.
• Plan berriaren etorkizuneko ebaluazioaren aurreikuspena definitzea.
• Parte hartzen duten eragile eta organoen arteko zeharkakotasuna eta koordinazioa sustatzea, bai eta Madrilgo Udaleko sailen artekoa ere, udalerriaren lagunkoitasunak modu integratuan lan egiteko.

Metodologia

Koprodukzio-ikuspegi batean oinarritutako metodologia bat planteatzen da, politikak formulatzeko arduradunen, zerbitzu-hornitzaileen, herritarren eta politikak diseinatzeko, ezartzeko eta ebaluatzeko prozesuaren etapa guztietan garrantzitsuak diren beste alderdi interesdun batzuen arteko lankidetza aktiboa eskatzen duena.

Ildo horretan, prozesu osoan zehar horretarako sortutako mekanismoarekin lan egingo da, interes-taldeekin eta Batzorde Tekniko Zabalduarekin (EKT). Batzorde hori 20-30 kidek, gobernu-arloetako ordezkariek eta Madrilgo Adinekoen Kontseilu Sektorialeko ordezkariek osatuko dute.