Egurtzegi - Bizikidetza-etxeguneak (Usurbil)

Kontzeptu - esparrua

Usurbil proiektuaren diseinua honako printzipio hauen arabera antolatuko da:

• Pertsonak, haien ongizatea eta arretaren kalitatea dira proiektu honen ardatz nagusia. Ondorioz, desgaitasuna edo mendekotasuna duten pertsonen eskubideak gauzatzeko dimentsio etikoak eta bermeak zehaztuko dute zentroaren jarduera osoa. Hori guztia AKOren printzipioei erantzunez.
• Pertsonen intimitatea eta independentzia babestearen aldeko apustua diseinuan islatzen da. Ostatu hori gaur egun Euskadin laguntza behar duten adinekoei zuzentzen zaizkien zentroen ordezko aukera bat da, eta diseinu horretan adinekoek bizi nahi duten moduaren errealitatea txertatzen da.
• Diziplinaz gaindiko interkonexioa, jakintza-arlo honetan hainbat diziplina eta sistematatik (sozialak edo sanitarioak nagusiki) datozen ekimenen sare bat lotu eta garatuko duena.
• Ikuspegi psikosozial eta soziosanitario batetik lantzen den mendekotasun-profil bakoitzaren espezifikotasuna lantzen duten hainbat arloren inguruko ezagutza kudeatzea.
• Arreta eta berrikuntzako jardunbide egokiak sortzea eta baliozkotzea jarduera-alderdi bakoitzean, ezagutza zorrotza eta erreferentziala transferitu ahal izateko.
• Sareko lan-eredua, honetarako balio duena:
  • Bere helburuak bete daitezen lortzea, arreta-eredua aldatzeko ibilbide bat diseinatzean zentratuta, pertsonen lehentasunetan zentratuagoa.
  • Sarea sortzea, Usurbilgo zainketen tokiko ekosistemaren barruan.

Berrikuntza Zentroaren eta zainketadun ostatuen proiektuaren ezaugarri orokorrak Usurbilen.

Esan bezala, proiektu honen izaera berritzailea ezaugarri multzo batek zehazten du, eta hauetatik garrantzitsuenak aipatuko ditugu:

• Zaintzadun bizitoki-zentro gerontologiko bat eraikitzea. Lehen aldiz diseinatuko da "etxebizitza" kontzeptuzko esparrutik:

Bizitegi-eredua eta "etxean bezala bizitzea" bermatuko duten espazioen modulazioa bateragarri egiten dituen diseinu arkitektonikoa, "Etxebizitza" kontzeptua sartuz, zeinak logelarena ordezten baitu eta benetan bermatzen baitu familiekin, lagunekin edo boluntarioekin komunikatzeak eta laguntzeak erakunde tradizionalak lortu ezin duen beharrezko "pribatutasunaren" zentzua hartzen duen espazio pribatu bat izatea.

• Eredua 18 pertsona biziko diren bizikidetza-unitateen kontzeptuan oinarrituta diseinatuko da. Unitate horiek 9tik bitan banatuko dira, ziur baikaude etorkizun hurbilean profil eta ratio profesionalak berrikusiko direla egitura horretara hobeto egokitzeko.
• Eguneko zentro bat eraikitzea, zaintzaileekin etxeetan esku hartuz zainketen jarraipena bermatzeko, zentroko jarduerarekin koordinatuta. Baliabide irekia, malgua eta intentsiboa izango da.

• Ekipamendu horietan, pertsonen eguneroko bizitzan berrikuntza-prozesu bati ekin nahi zaio, honako alderdi hauek oinarri hartuta:
  • Kanpoko eta barneko diseinu bat, egunerokotasuna erraztuko duena: normalizatua, etxebizitza-eredua, intimitate-espazioak, bertan bizi diren pertsonen ezaugarrietara egokitutako argiztapena. Hori guztia, ebidentzia zientifiko nahikoa eskaintzen duen eta kultura-aldaketa hori bermatzen duen ikerketa-prozesu baten diseinutik abiatuta.
  • Eguneroko jarduera "zentzuzko" jarduerak egitean oinarritzen da, eta bertan bizi diren pertsonengan zentratzen da, haien rol desberdinetatik: arreta behar duten adinekoak, profesionalak, familiakoak, boluntarioak.

• Era berean, arreta-eredu honek antolakuntza aldatzeko ezartzen duen ezinbesteko prozesuan sakondu nahi da:
  • Rol profesional egokiak identifikatuz, baita haien gaitasunak eta trebetasunak ere.
  • Langileen arteko lankidetzan eta konfiantzan oinarritutako antolaketa-ereduak, erakundea horizontalizatzeko beharrezko prozesuari aurre eginez.

Proposamena Usurbilen dago, Donostialdean. Lursaila Kalezar Auzoan dago, Oria bailarara begira. Guztira, 127 lagunentzako 110 ostatu eskaintzen ditu. Beirazko elementu arinagoen bidez konektatutako lau eraikinek osatzen dute, baina modu independentean funtzionatzen dute. Ostatuak zazpi bizikidetza-unitatetan biltzen dira, hainbat solairutan.

Ostatuetan, sarbide-banatzaile txiki bat dago, gurpil-aulkia, ibilgailua edo bestelako laguntzak gordetzeko lekua duena; gainera, pertsona bakoitza ordezkatzen duten objektu edo altzariekin pertsonalizatzeko aukera ematen du, dementzia duten pertsonen orientazioa eta identifikazioa erraztuz. Gainera, etxebizitza bakoitzak "kortesiazko" sukalde txiki bat du, eta horrek etxebizitzaren kontzeptuari eusten laguntzen du, logelarenari eutsi beharrean. Ostatuaren gune nagusiak logela eta egongela ditu, eta armairu batek bereizten ditu, pribatutasuna errazteko, baina espazioa murrizten duten trenkadak eta zabaltasun-sentsazioa saihestuz. Azkenik, bainu propio egokitua, zaintzaileei beharrezko lanak egiten laguntzeko behar besteko dimentsioarekin. Ostatuaren espazio osoa pribatua da, eta, beraz, erabiltzaileak altzariz eta dekorazioz hornitu dezake. Norberaren etxebizitza apaintzeko erabiltzen ziren objektu pertsonalak eta altzariak ezinbesteko elementu bihurtzen dira etxe "berria" sortzeko, gure bizimodua irudikatzen dutelako eta horrekin lotutako oroitzapenak gordetzen dituztelako.